V-League từng được coi là giải đấu hấp dẫn nhất Đông Nam Á, nhưng thật nghịch lý khi so với Thai League, tiền bán bản quyền V-League lại rất ít. Trong khi Hiệp hội Bóng đá Thái Lan (FAT) bán được bản quyền Thai League trong 8 năm với giá 10 tỷ baht (khoảng 7 nghìn 500 tỷ đồng) thì mỗi năm, VPF chỉ thu được chưa tới 10 tỷ đồng tiền bản quyền truyền hình, thậm chí có mùa giải đã… cho không.
V-League lần đầu tiên chào bán bản quyền truyền hình ở mùa giải 2005, nhưng trên thực tế các câu lạc bộ vẫn phải tự PR bằng cách “móc hầu bao” trả tiền mua sóng truyền hình trực tiếp các trận đấu và chịu thêm các khoản chi phí sản xuất chương trình tốn kém cho Đài truyền hình. Mãi đến năm 2011, Truyền hình An Viên (AVG) mới đứng ra ký hợp đồng mua bản quyền V-League với Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) trong thời hạn 20 năm với giá 6 tỷ đồng mỗi mùa bóng và tăng 10% cho các mùa tiếp theo. Tuy nhiên, bản hợp đồng ký với AVG chỉ có giá trị trên giấy bởi sau khi VPF tiếp quản V-League đã xảy ra tranh chấp dẫn đến việc AVG xin rút.
Theo tính toán của VPF, vào thời điểm đó, bản quyền truyền hình của V-League có giá trị không dưới 50 tỷ đồng và có thể tăng theo cấp số nhân sau từng mùa bóng. Thế nhưng, tất cả chỉ là “đếm cua trong lỗ” sau khi tác giả của kế hoạch “khai thác bản quyền” là ông bầu Nguyễn Đức Kiên lâm vào vòng lao lý thì “miếng bánh” 50 tỷ đồng cũng không còn được nhắc tới. Phải đợi tới 6 năm sau, VPF mới ký được hợp đồng với Next Media với thời hạn trong 5 năm từ 2017-2022 để khai thác bản quyền 3 giải đấu thuộc hệ thống chuyên nghiệp gồm: V-League, Cúp Quốc gia và Giải hạng Nhất với giá trị chỉ khoản 2 tỷ đồng mỗi mùa giải và thêm 9 phút quảng cáo trên truyền hình dành cho VPF trong các trận đấu.
Trên thực tế, dù các trận đấu của V-League đều được phát sóng trực tiếp trên truyền hình và các nền tảng khác, nhưng thay vì được trả “tiền tươi, thóc thật” thì VPF phải tự khai thác quảng cáo nên doanh thu thực tế không nhiều. Nguồn thu của VPF càng eo hẹp trong bối cảnh dịch COVID-19 khiến các giải đấu bị hoãn liên tục, thậm chí phải hủy bỏ như mùa giải 2021, dẫn đến việc không thể thực hiện các hợp đồng tài trợ. Theo công bố của VPF, doanh thu năm 2021 chỉ khoảng 63,8 tỉ đồng và lợi nhuận trước thuế ước tính khoảng là 863 triệu đồng, sụt giảm gần một nửa so với mùa giải trước. Tuy nhiên, cũng có dấu hiệu lạc quan khi VPF cho biết, sau khi kết thúc hợp đồng với Next Media, đã có đối tác đề nghị mua bản quyền truyền hình V-League kể từ mùa giải 2023 với giá trị cao gấp nhiều lần.
Cụ thể, bản hợp đồng mới sẽ có giá trị trong 5 năm, từ 2023 đến 2028 hứa hẹn sẽ đem lại khoản thu đáng kể cho VPF. Ông Lê Văn Thành – Phó Chủ tịch phụ trách tài chính của VFF – khẳng định, bản quyền truyền hình là nguồn thu chủ yếu với các câu lạc bộ và hy vọng với chiến lược và cách tiếp cận, khai thác hiệu quả, các câu lạc bộ sẽ có nguồn thu lớn hơn từ bản quyền truyền hình. Bên cạnh đó, để cải thiện hình ảnh và nâng tầm giá trị giải đấu, VPF cũng đầu tư, trang bị cơ sở vật chất đạt chất lượng theo tiêu chuẩn của AFC.
Có một nghịch lý là trong khi bản quyền truyền hình các trận đấu của đội tuyển quốc gia luôn được các đối tác săn đón với giá trị rất cao thì ở V-League, dù được coi là giải đấu hấp dẫn và có chất lượng với số lượng người hâm mộ đông đảo lại chưa được định giá và khai thác một cách hiệu quả.
VPF – 10 năm đồng hành cùng V-League
Công ty cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) thành lập ngày 5/12/2011, tiếp quản công tác quản lý, tổ chức, điều hành các Giải chuyên nghiệp Việt Nam từ mùa giải 2012. Sau 10 năm, VPF đã tổ chức 10 mùa giải với 2.674 trận đấu, phục vụ 13.331.502 khán giả trực tiếp đến sân theo dõi.
Vị trí của Việt Nam trên Bảng xếp hạng các giải đấu câu lạc bộ do AFC đánh giá, đến năm 2021, V-League xếp hạng 14/47 Giải bóng đá chuyên nghiệp ở châu Á. Các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam góp mặt tại các giải đấu cấp câu lạc bộ của AFC ngày càng chủ động, tăng về số lượng cũng như chất lượng. Ở giai đoạn 2012 đến 2015, Việt Nam chỉ có 2 đại diện tham dự Giải vô địch các câu lạc bộ ASEAN (ACC), đến năm 2015 đại diện câu lạc bộ Việt Nam đã bắt đầu tham dự AFC Champions League (ACL) và từ năm 2017, Việt Nam đều có 2 câu lạc bộ đại diện tham dự ACC và 1 đại diện tham dự ACL.
Các câu lạc bộ đã có sự đàu tư đáng kể về cơ sở vật chất, kỹ thuật, nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng tổ chức các trận đấu. Các câu lạc bộ được AFC cấp phép đạt chuẩn tính đến tháng 10/2021 là 11 câu lạc bộ. Trong khi đó, tỷ lệ truyền hình các trận đấu ngày càng được chú trọng nâng cao cả về chất và lượng. Từ mùa giải 2017, tỷ lệ truyền hình trực tiếp tại Giải vô địch quốc gia đạt tỷ lệ 100%, Cúp Quốc gia thực hiện trực tiếp 100% từ mùa giải 2018 và giải hạng Nhất Quốc gia đến nay đã duy trì ổn định 80% trận đấu được truyền hình trực tiếp.
Trong các mùa giải gần đây, Công ty VPF ngày càng chú trọng việc nâng cao hình ảnh cho các giải đấu để tạo dấu ấn với những hình ảnh chuyên nghiệp, bài bản trong công tác tổ chức. Các thông điệp truyền thông được truyền tải cùng hình ảnh các trận đấu được lan tỏa rộng khắp, góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế cho bóng đá Việt Nam.
Văn Thanh
Nguồn: thethaovietnamplus.vn
